AML, czyli przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu
Czym jest AML?
AML to skrót od ang. frazy Anti-Money Laundering, czyli przeciwdziałanie praniu pieniędzy. Kancelaria Prawa Podatkowego Sylwia Jaroszek (tzw. KPP) będąca instytucją obowiązaną stosuje unijne i polskie przepisy w tym zakresie oraz wdrożyło system przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finasowaniu terroryzmu. Podstawą prawną są dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2015/849, 2018/843, 2018/1673. W Polsce implementacja ww. dyrektyw nastąpiła Ustawą z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Ustawa ta opisuje działania podejmowane przez tzw. instytucje świadczące usługi finansowe (m.in. towarzystwa ubezpieczeń, banki), mające na celu wyeliminowanie zjawiska prania pieniędzy.
Kim jest osoba zajmująca eksponowane stanowisko polityczne (PEP)?
Przez osoby zajmujące eksponowane stanowiska polityczne (PEP) zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt 3), 11) i 12) Ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu rozumie się, z wyłączeniem grup stanowisk średniego i niższego szczebla:
■ osoby zajmujące znaczące stanowiska lub pełniące znaczące funkcje publiczne, w tym:
- szefów państw, szefów rządów, ministrów, wiceministrów oraz sekretarzy stanu,
- członków parlamentu lub podobnych organów ustawodawczych,
- członków organów zarządzających partii politycznych,
- członków sądów najwyższych, trybunałów konstytucyjnych oraz innych organów sądowych wysokiego szczebla, których decyzje nie podlegają zaskarżeniu, z wyjątkiem trybów nadzwyczajnych,
- członków trybunałów obrachunkowych lub zarządów banków centralnych,
- ambasadorów, chargés d’affaires oraz wyższych oficerów sił zbrojnych,
- członków organów administracyjnych, zarządczych lub nadzorczych przedsiębiorstw państwowych, spółek z udziałem Skarbu Państwa, w których ponad połowa akcji albo udziałów należy do Skarbu Państwa lub innych państwowych osób prawnych,
- dyrektorów, zastępców dyrektorów oraz członków organów organizacji międzynarodowych lub osoby pełniące równoważne funkcje w tych organizacjach,
- dyrektorów generalnych w urzędach naczelnych i centralnych organów państwowych oraz dyrektorów generalnych urzędów wojewódzkich,
- inne osoby zajmujące stanowiska publiczne lub pełniące funkcje publiczne w organach państwa lub centralnych organach administracji rządowej.
■ członka rodziny osoby zajmującej eksponowane stanowisko polityczne, za którego uważa się:
- małżonka lub osobę pozostającą we wspólnym pożyciu z osobą zajmującą eksponowane stanowisko polityczne,
- dziecko osoby zajmującej eksponowane stanowisko polityczne i jego małżonka lub osoby pozostającej we wspólnym pożyciu,
- rodziców osoby zajmującej eksponowane stanowisko
■ osoby znane jako bliscy współpracownicy osoby zajmującej eksponowane stanowisko polityczne
- osoby fizyczne będące beneficjentami rzeczywistymi osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej lub trustów wspólnie z osobą zajmującą eksponowane stanowisko polityczne lub utrzymujące z taką osobą inne bliskie stosunki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- osoby fizyczne będące jednym beneficjentem rzeczywistym osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej lub trustu, o których wiadomo, że zostały utworzone w celu uzyskania faktycznej korzyści przez osobę zajmującą eksponowane stanowisko polityczne.
Kim jest Beneficjent rzeczywisty (UBO)?
Za beneficjenta rzeczywistego zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt 1) Ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowania terroryzmu należy rozumieć: osobę fizyczną lub osoby fizyczne sprawujące bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad klientem poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez klienta, lub osobę fizyczną lub osoby fizyczne, w imieniu których są nawiązywane stosunki gospodarcze lub przeprowadzana jest transakcja okazjonalna, w tym:
- w przypadku klienta będącego osobą prawną inną niż spółka, której papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym podlegającym wymogom ujawniania informacji wynikającym z przepisów prawa Unii Europejskiej lub odpowiadającym im przepisom prawa państwa trzeciego: – osobę fizyczną będącą udziałowcem lub akcjonariuszem klienta, której przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej, – osobę fizyczną dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym klienta, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu, – osobę fizyczną sprawującą kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji klienta, lub łącznie dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie klienta, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu, – osobę fizyczną sprawującą kontrolę nad klientem poprzez posiadanie w stosunku do tej osoby prawnej uprawnień, o których mowa w 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2018 r. poz. 395, 398 i 650), lub – osobę fizyczną zajmującą wyższe stanowisko kierownicze w przypadku udokumentowanego braku możliwości ustalenia lub wątpliwości co do tożsamości osób fizycznych określonych w tiret pierwszym, drugim, trzecim i czwartym oraz w przypadku niestwierdzenia podejrzeń prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu,
- w przypadku klienta będącego trustem: – założyciela, – powiernika, – nadzorcę, jeżeli został ustanowiony, – beneficjenta, – inną osobę sprawującą kontrolę nad trustem,
- w przypadku klienta będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, wobec którego nie stwierdzono przesłanek lub okoliczności mogących wskazywać na fakt sprawowania kontroli nad nim przez inną osobę fizyczną lub osoby fizyczne, przyjmuje się, że taki klient jest jednocześnie beneficjentem
- Spółka Akcyjna, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością; Spółdzielnia regulowana Prawem Spółdzielczym, Przedsiębiorstwo Państwowe zgodnie z Ustawą o przedsiębiorstwach państwowych, Jednostka samorządu terytorialnego (gmina, powiat, województwo) regulowane stosownymi Ustawami, Kościół i poszczególne jego jednostki organizacyjne zgodnie z ustawami regulującymi status poszczególnych wyznań, Szkoła Wyższa zgodnie z prawem o szkolnictwie wyższym, Fundacja zgodnie z prawem o fundacjach, Państwowa lub samorządowa instytucja kultury zgodnie z Ustawą o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, Instytut badawczy zgodnie z Ustawą o instytucjach badawczych, Partia polityczna zgodnie z Ustawą o partiach politycznych, Stowarzyszenie rejestrowe regulowane przez Prawo o stowarzyszeniach, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej zgodnie z Ustawą o działalności leczniczej, Związek zawodowy regulowane przez Ustawę o związkach zawodowych, Polski Związek Łowiecki lub koło łowieckie wpisane do rejestru prowadzonego przez właściwy zarząd okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego regulowane przez Prawo Łowieckie.
- Spółki osobowe (jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna), Stowarzyszenie zwykłe, Wspólnota mieszkaniowa, Oddział osoby prawnej, Organ władzy państwowej z aparatami towarzyszącymi, Partia polityczna nie wpisana do ewidencji.
- Jednoosobowa działalność gospodarcza/Spółka Cywilna wpisana do Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej, Spółka Cywilna wpisana do Centralnej Ewidencji Działalności
Beneficjentem rzeczywistym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, które sprawują nad klientem kontrolę albo mają na niego wpływ. W przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej zawsze występuje beneficjent rzeczywisty. Są nimi zazwyczaj właściciele klienta (więcej niż 25% udziałów, akcji). Wyjątkowo są nimi osoby zarządzające, jeśli nie da się ustalić właścicieli.